ÖZET

Antidotu bulunmayan nitrojen mustard gazının özellikle solunum sistemi üzerinde görülen yıkıcı etkisi onu etkili bir kimyasal silah yapmaktadır. Bu çalışmanın amacı mustard toksisitesinde oksidatif stresin rolünün ve proantosiyanidinin koruyucu etkisinin araştırılmasıydı. Ratlar her biri on beş hayvan içeren üç gruba ayrıldı. Bu üç grup hiç bir şeye maruz bırakılmamış kontrol grubu, nitrojen mustard uygulanmış grup ve nitrojen mustard uygulanmış ve proantosiyanidin içeren diyetle beslenmiş gruplardı. Nitrojen mustardın oksidatif stres üzerinden zararlı etkileri ve proantosiyanidinin terapötik etkileri hem histopatolojik hem de biyokimyasal olarak malondialdehid, süperoksid dismutaz, katalaz ve glutatyon peroksidaz gibi oksidatif stres parametreleri kullanılarak gösterildi. Nitrojen mustard grubunda alveolar ödem ve alveolar konjesyon gibi anlamlı histopatolojik akciğer lezyonları gözlendi. Bu lezyonlar nitrojen mustard uygulanmış ve proantosiyanidin içeren diyetle beslenmiş grupta daha az şiddette gözlendi. Proantosiyanidin tedavisi nitrojen mustard uygulamasıyla başlangıçta yükselmiş olan malondialdehid seviyelerini düşürürken, süperoksid dismutaz, katalaz ve glutatyon peroksidaz aktiviteleri nitrojen mustard grubuyla aynı seviyede kaldı. Sonuçlarımız mustard toksisitesinde oksidatif stresin önemli rol oynadığını ve proantosiyanidinin toksik sonuçların azaltılmasında önemli bir etkiye sahip olduğunu göstermiştir.