ÖZET

Kadınlarla karşılaştırıldığında, erkeklerde kardiyak repotarizasyon süresi daha kısadır. QT dispersiyonu, ventriküler repolarizasyonun heterojenitesini gösteren önemli bir parametredir. Bu çalışmada, hipogonad erkek hastalarda testosteron replasman tedavisinin QT disper-siyonu üzerine etkisi araştırıldı. Çalışmaya sekonder hipogonodotropik hipogo-nadizm tanısı almış 15 hasta alındı. Daha önceden hastalık öyküsü bulunmayan ve fizik muayene, EKG testleri ile sağlıklı olduğuna karar verilen 15 erkek hasta ise kontrol grubunu oluşturdu. Çalışma ve kontrol grubunda başlangıç EKG kayıtlarından QT dispersi-yonu ötçülmesinden sonra çalışma grubundaki hastalarda testosteron tedavisi verilmesinin 10. gününde QT dispersiyon ölçümü tekrar edildi. Testosteron tedavisi öncesinde sağlıklı bireylerle karşılaştırıldığında hipogonad hastalarda QT ve QTc disper-sıyonu değerlerinin anlamlı seviyeye ulaşmasa da daha uzun olduğu bulundu (sırası ile 45±18 msn'e karşın 36±12 msn, p>0.05 ve 58±23 msn'e karşın 50±17 msn, p>0.05). Testosteron tedavisi ile bu hastalarda erken dönemde QT ve QTc dispersiyonunun anlamlı derecede azaldığı tespit edildi (QT dispersiyonu 45±18 msn'den 31±13 msn değerine, p=0.005; QTc dispersiyonu 58±23 msn'-den 39±16 msn değerine, p=0.01). QT dispersiyonunda testosteron tedavisi ile anlamlı derecede kısalmanın sağlanması repolarizasyonun heterojenliğinin azaltılması yolu ile aritmi gelişiminde etkili olabilir, ancak hipogonad erkeklerde aritmi riskinin değerlendirilmesi, pros-pektif ve daha büyük ölçekli çalışmaları gerektirmektedir.