ÖZET

Transsfenoidal yaklaşım pituiter adenomun cerrahi tedavisinde standart yöntem kabul edilir. Bu yüzden sfenoid sinus varyasyonlarını ve komşu vital yapılarla ilişkisini değerlendirmek önemlidir. Çalışmamızın amacı Türk popülasyonunda paranazal BT inceleme ile sfenoid sinüsün varyasyonlarının prevalansını ve cerrahi planlamadaki önemini araştırmaktır. Radyoloji departmanımızda 2010- 2014 tarihleri arasında 228 olgunun paranazal BT incelemeleri retrospektif olarak değerlendirildi. Sfenoid sinüs boyutları, duvar kalınlıkları, intersinüs septumun yapısı, optik kanallar arası mesafe, sfenoid sinüs pnömatizasyonu ve varyasyonları değerlendirildi. Tespit edilen anatomik varyasyonlar ve prevalansları: 78 olguda (%34) pterygoid proçes pnömatizasyonu, 32 olguda (%14) anterior klinoid proçes pnömatizasyonu, 21 olguda (%9.2) vidian kanal pnömatizasyonu, 22 olguda (%9.6) vidian kanal dehisensi, 30 olguda (%13.1) optik sinir protrüzyonu, 15 olguda (%6.6) optik sinir dehisensi, 59 olguda (%25.9) maksiller sinir protrüzyonu, 5 olguda (%2.2) maksiller sinir dehisensi, 29 olguda (%12.7) karotid arter protrüzyonu, 6 olguda (%2.6) karotid arter dehisensi, 13 olguda (%5.7) ise onodi hücresidir (Şekil 2-3). Sfenoid sinüslerde 81 olguda (%35.6) multiple, 128 olguda (%56.1) tek septum tespit edilirken 19 olguda (%8.3) septasyon izlenmedi. Paranasal BT ile sfenoid sinüs varyasyonlarının değerlendirilmesi transsfenoidal cerrahi sırasında cerrahi disseksiyonun limitini saptama ve komplikasyonların önlenmesi açısından önemlidir.