ÖZET

Günümüzde tüberküloz hastalığı özellikle az gelişmiş ülkelerde başta olmak üzere tüm dünyada önemini korumaktadır. Tüberkülozla mücadelede en önemli konu basil çıkaran hastaların erken teşhisi ve tedavisidir. Bunun için henüz elimizde yeterince hızlı, sensitivite ve spesifisitesi yüksek, diğer taraftan ekonomik bir yöntem yoktur. Tüberküloz tanısında uygulanabilirliği araştırılan serolojik belirteçlerden biri olan adenozin deaminazın (ADA), tüberkülozlu hastaların plevral sıvılarında, beyin omurilik sıvısında, plazmasında ve serumunda aktivitesinin arttığı gösterilmiştir.

Çalışmamızda tüberkülozlu olguların serum ADA değerinin, sağlıklı ve tüberküloz dışı çeşitli hastalık gruplarındaki olguların serum ADA değeri ile karşılaştırarak elde edilen sonuçların ayırıcı tanı ve tüberküloz aktivite tayinine katkısı araştırıldı. Yirmi dört akciğer tüberkülozlu, 21 tüberküloz plörezili, 15 akciğer maligniteli, 20 pnömonili ve 10 sağlıklı gönüllü olmak üzere toplam 90 olgunun serum ADA düzeyleri ölçüldü. Serum ADA düzeyinin tüberkülozlu ve non-tüberkülozlu olguların ayırımında sensitivite ve spesifisitesi sırasıyla %87.8 ve %91.1 bulundu. Serum ADA yönünden tüberkülozlu ve non-tüberkülozlu olgular arasında fark istatistiki olarak anlamlı bulundu (p<0.001).

Sonuç olarak, serum ADA düzeyi ölçümünün tüberkülozun ayırıcı tanısında ve kuşkulu olgularda, aktivite tayini açısından değerli ve uygulanabilir bir yöntem olabileceği kanısına varıldı.