ÖZET

Östrus siklusu kemirgen (rodent) dişide üreme hormon değişikliği ile tekrarlanan fizyolojik libido değişiklikleridir. Bu dönem fare gibi kemirgenlerde kısadır. Sadece 4 veya 5 gün sürer. Farede östrus siklusunun belirlenmesi farenin çiftleşme dönemini belirler. Gebeliğin başlangıcının tayininde önemlidir. Bu dönemin kısa olması üreme ile ilgili çalışmalarda kemirgenlerin kullanılmasını avantajlı hale getirmektedir. Ancak farelerde bu dönemin tespiti zor olduğu için çalışmalarda çoğunlukla ratlar tercih edilmiştir. Son yıllarda genetiği değiştirilmiş farelerin tıp alanındaki araştırmalarda kullanımı hızla artmaktadır. Bu nedenle farelerde östrus siklusunun tayini önem kazanmıştır. Bu yöntemde vajinal örnek alma ve örnekten yapılan vajinal yaymada hücre tipinin mikroskop altında belirlenmesi esastır. Bu konuda literatürde birçok farklı çalışma vardır. Bu yöntemin ilk aşaması için vajinal sürüntü alma metodları önerilmektedir. Vajinal yayma aşamasında hücre tipinin mikroskopta tayininde boyama yapmadan değerlendiren metodlar vardır. Bazı metodlarda boya olarak farklı kimyasallar önerilmektedir. Biz laboratuarımızda fare üreme döngüsü tayininde hızlı, uygulaması kolay ve etkin bir yöntem geliştirdik. Fare vajinal yaymada sürüntü alma yerine vajinal yıkama yaptık. Vajinal hücrelerden yapılan yaymada oldukça basit bir boyama yöntemi olan toluidin mavisi kullandık. Değerlendirmeyi ışık mikroskobu altında yaptık. Bu yöntemle hamilelik oranları istatistiksel olarak artmış, hamilelik zamanı tam olarak bilindiğinden istenilen dönem oosit ve embriyo eldesi mümkün olmuştur. Buradan çıkarımla fare östrus siklusunun saptanmasında modifiye ederek kullandığımız bu yöntem diğer yöntemlere göre daha hızlı, kolay ve değerlendirme aşamasında daha etkindir.